(Tin Nóng) Trong nửa đầu năm 2014, những hãng bay lớn của Mỹ đã có lãi sau thuế lên đến 3,8 tỉ USD, nhiều hơn cùng kỳ đến 2,2 tỉ USD. Nhưng cũng chưa bao giờ Mỹ lại có nhiều chuyến bay chậm trễ, hoãn hủy như hiện tại.
Lâu lắm rồi ngành vận chuyển hàng không Mỹ mới lại làm ăn khấm khá như lúc này. Hiệp hội các hãng hàng không Mỹ (Airlines for America - A4A) mới đây cho biết trong nửa đầu năm 2014, những hãng bay lớn của Mỹ đã có lãi sau thuế lên đến 3,8 tỉ USD, tức nhiều hơn so với 6 tháng đầu năm 2013 đến 2,2 tỉ USD. Thế nhưng cũng chưa bao giờ lại có nhiều chuyến bay chậm trễ, hoãn hủy như bây giờ. Sở dĩ các hãng bay ở Mỹ có lãi cao là nhờ doanh thu khai thác các chuyến bay, dịch vụ kèm theo đã tăng 6%. Từ năm 2008 - khi giá nhiên liệu tăng vọt - để có thêm doanh thu bù cho chi phí nhiên liệu, các hãng hàng không Mỹ đã nối tiếp nhau cho phát sinh rất nhiều loại “phụ phí” khiến hành khách phải chi nhiều hơn mỗi lần đáp máy bay. Chẳng hạn phí đăng ký mua vé có người thật phục vụ; phí ký gửi hành lý thứ nhất (trung bình 50 USD/bay khứ hồi) hành lý thứ hai (70 USD/bay khứ hồi); phí “thuê” gối, chăn đắp, thức ăn, thức uống... Và còn có cả phí ưu tiên tránh phải xếp hàng lâu ở khâu kiểm tra an ninh; phí ưu tiên lên máy bay trước; phí chỗ ngồi có chỗ duỗi chân (legroom, 30 USD) thoải mái... Ngoài ra góp phần đáng kể cho 9 hãng hàng không lớn có lãi cao này - gồm Alaska, Allegiant, American, Delta, Hawaiian, JetBlue, Southwest, Spirit và United - là giá nhiên liệu đã giảm trung bình 2,4%. Quan trọng hơn, những sự sáp nhập tiến hành từ năm 2008 cũng đã phát sinh kết quả như ý, dẫn đến thực tế hôm nay có 4 “ông lớn”, gồm American Airlines (đã sáp nhập US Airways), Delta Air Lines (nhập với Northwest), Southwest Airlines và United Airlines (nhập với Continental), chia nhau thâu tóm đến hơn 80% thị trường vận chuyển hàng không nội địa Mỹ. Dù đã cố gắng “tăng tốc” phát triển thật mạnh nhưng các hãng vé rẻ như Allegiant Air, Spirit Airlines hiện cũng chỉ nắm được một lượng hành khách còn rất khiêm tốn. Trong các tháng 4, 5 và 6.2014, bộ tứ ông lớn hàng không dân dụng Mỹ kể trên cộng chung thu lãi được 2,9 tỉ USD nên đã có thể chia cổ tức cho các nhà đầu tư. Đây là điều không hề xảy ra cách đây một thập niên, khi nhiều hãng bay bên bờ vực phá sản, gẫy cánh hết bay. Nhờ sáp nhập nên không còn phải đối phó với nhiều đối thủ cạnh tranh, các hãng lớn tha hồ khai thác túi tiền của hành khách. Giá vé tăng, thêm phụ phíPhân tích số liệu của Airlines Reporting Corp., một công ty chuyên xử lý các giao dịch về vé máy bay cho các hãng hàng không và hơn 9.400 đại lý vé, gồm cả các địa chỉ kinh doanh vé máy bay rất phổ biến tại Bắc Mỹ là Expedia và Orbitz, hãng thông tấn AP đi đến kết luận rằng trong 5 năm qua, giá vé máy bay đã tăng 10,7% (đã điều chỉnh phù hợp với lạm phát). Thế nhưng ông John Heimlich, một chuyên gia tài chính, kinh tế của A4A lại phát biểu rằng, giá vé máy bay “không theo kịp với chi phí khai thác một hãng hàng không, dẫn đến việc những hãng hàng không lớn phải nỗ lực bán được thật nhiều vé ở mỗi chuyến bay để tránh lỗ lã”. Điều này có nghĩa là ghế trên máy bay ngày càng chật, chỗ để chân ngắn lại, thậm chí giảm luôn số buồng vệ sinh trên máy bay để dành chỗ lắp đặt thêm ghế. Có nghĩa là hành khách không những phải mua vé giá đắt hơn mà còn phải chịu cảnh chật chội khó chịu hơn khi bay. Theo A4A, để huề vốn, mỗi chuyến bay phải có số hành khách chiếm gần 80% số ghế cung ứng. Tỷ lệ đầy khách đã là 79,8% trong thời gian từ 2011-2013, tức kém tỷ lệ 81,3% ghi nhận trong những năm 2001-2010. Nhưng theo Cục Quản trị Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), năm 2013, tỷ lệ chuyến bay có khách đạt 83,5%. Đây là một kỷ lục. Và A4A cũng “đổ lỗi” cho chính phủ liên bang Mỹ là nguyên nhân khiến hành khách bây giờ phải chịu chi phí cao khi đi máy bay: từ tháng 7.2014, phí liên quan đến các vấn đề an ninh (thuộc Cục quản trị An ninh Vận tải - TSA) đã tăng. Hành khách nay phải nộp 5,60 USD cho một chuyến bay (thay vì 2,50 USD như lâu nay vẫn áp dụng cho các chuyến bay nonstop) và 5 USD cho chuyến bay có nhiều nối chuyến. Nhưng chậm trễ nhấtCó điều A4A không giải thích được vì sao trong khi làm ăn rất khấm khá nhưng các hãng bay Mỹ lại để xảy ra nhiều chậm trễ, hoãn hủy chuyến bay. Báo cáo Air Travel Consumer của Bộ Giao thông Vận tải Mỹ (DOT) cho biết trong 6 tháng đầu năm 2014, các chuyến bay của ngành hàng không dân dụng cất cánh trễ gần 21,94%. Chỉ có 74,17% số chuyến bay đến đúng giờ và mức trung bình số chuyến bay bị hủy là 3,3%, một con số tồi tệ nhất kể từ 20 năm trở lại đây. Theo DOT, trong nửa đầu năm nay, ba hãng thường xuyên chậm trễ là Envoy (trước đây là American Eagle, một hãng con trực thuộc American Airlines), ExpressJet và SkyWest. Đây là ba hãng nhỏ chuyên nhận “gia công” bay nội địa cho các hãng lớn như US Airways, Alaska Airlines, United Airlines, American Airlines và Delta Airlines.
P. Nguyễn Dũng |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét